Pierwotna i wtórna prewencja nowotworów jamy ustnej
Na łamach New England Journal of Medicine opublikowano podsumowanie dostępnych danych dotyczących pierwotnej i wtórej prewencji nowotworów jamy ustnej. Przygotowała je działająca od grudnia 2021 roku Grupa Robocza powołana przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC). W swoim stanowisku Grupa Robocza napisała o poczynionym ustaleniu, że zaprzestanie palenia tytoniu, spożywania alkoholu i używania orzechów areka przyczynia się do znacznego zmniejszenia ryzyka raka jamy ustnej. Autorzy zwracają również uwagę na niedostatek danych w zakresie profilaktyki raka jamy ustnej i wzywają do dodatkowych badań we wszystkich aspektach takiej profilaktyki.
Grupa Robocza IARC dokonała przeglądu wszystkich odpowiednich opublikowanych badań i oceniła dowody zgodnie ze zaktualizowanymi preambułami podręczników profilaktyki raka IARC. Badacze stwierdzili, że palenie tytoniu i spożywanie alkoholu są głównymi czynnikami powodującymi raka jamy ustnej w większości krajów. Jednak używanie tytoniu bezdymnego i żucie produktów z orzechów areka są głównymi przyczynami w wielu krajach, zwłaszcza w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz na zachodnich wyspach Pacyfiku. Autorzy podkreślają, że istnieją wystarczające dowody na to, że rzucenie palenia tytoniu zmniejsza ryzyko raka jamy ustnej oraz na to, że zmniejsza się ono wraz z upływem czasu od zaprzestania palenia.
Analogiczna sytuacja występuje w zakresie spożywania alkoholu, a dostępne dane wskazują, że zaprzestanie spożywania alkoholu zmniejsza ryzyko raka jamy ustnej oraz na to, że zmniejsza się ono wraz z upływem czasu od zaprzestania spożycia. Autorzy skomentowali, że zaprzestanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu ma profilaktyczny wpływ na zachorowalność na raka jamy ustnej i prawdopodobnie zmniejsza również ryzyko wystąpienia potencjalnie złośliwych schorzeń jamy ustnej. Biorąc pod uwagę, że łączny efekt palenia tytoniu i spożycia alkoholu jest większy niż multiplikatywny, zaprzestanie palenia zmniejsza ryzyko raka jamy ustnej u osób, które nadal piją alkohol.
Kliniczne badanie jamy ustnej jest jedyną metodą przesiewową, stosowaną rutynowo w wykrywaniu raka jamy ustnej i innych potencjalnie złośliwych schorzeń jamy ustnej. Kliniczne badanie jamy ustnej polega na oględzinach w świetle białym i badaniu palpacyjnym błony śluzowej jamy ustnej oraz zewnętrznych okolic twarzy i szyi. Zwrócono uwagę na rolę dobrze wyszkolonych pracowników ochrony zdrowia w wykonywaniu klinicznych badań ustnych. Badanie przesiewowe osób wysokiego ryzyka za pomocą klinicznego badania jamy ustnej może zmniejszyć śmiertelność z powodu raka jamy ustnej. Kliniczne badanie jamy ustnej pozwala na stosunkowo wczesne wykrycie raka jamy ustnej. Obecnie nie istnieje lepsza alternatywa badań przesiewowych. Nadal brakuje dowodów na to, czy wspomagające techniki optyczne lub biomarkery mogą zmniejszyć fałszywie dodatnie wyniki badań przesiewowych. Ocena potencjału klinicznego badania jamy ustnej w celu zmniejszenia śmiertelności z powodu raka jamy ustnej dotyczy wyłącznie osób wysokiego ryzyka. Jego wpływu w populacji ogólnej nie można ustalić na podstawie aktualnych dowodów.
Pełna treść artykułu dostępna jest online: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMsr2210097